Hoe signaleer je als gemeente problemen bij echtscheidingen op tijd en hoe organiseer je vervolgens een degelijk hulpaanbod? Het is een van de vragen waarop een nieuwe handreiking uit het uitvoeringsprogramma Scheiden zonder Schade antwoord geeft.  

Scheiden is een veelvoorkomend maatschappelijk verschijnsel. Er komt veel bij kijken en het is voor alle betrokkenen vaak een ingrijpende gebeurtenis. Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) maken elk jaar zo’n 70.000 thuiswonende kinderen mee dat hun ouders uit elkaar gaan. Ongeveer 16.000 kinderen zouden ernstig last hebben van de gevolgen en zo’n 7.200 scheidingen per jaar voldoen aan de typering complexe scheiding.

Om zo min mogelijk kinderen de dupe te laten worden van de scheiding van hun ouders is twee jaar geleden het uitvoeringsprogramma Scheiden zonder Schade in het leven geroepen. De opdracht hiervoor kwam van de ministeries van Justitie en Veiligheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport, in samenwerking met de VNG.

Handreiking voor hulp

Nu is in het kader van het uitvoeringsprogramma ook een handreiking beschikbaar: ‘Hoe kunnen gemeenten scheidende ouders en hun kinderen helpen’. Het document is bedoeld voor wethouders en beleidsmedewerkers sociaal domein, medewerkers van lokale teams en organisaties die te maken hebben met scheidende ouders en hun kinderen.

De handreiking geeft antwoord op verschillende vragen. Hoe signaleer je bijvoorbeeld scheidingsproblemen op tijd en hoe organiseer je vervolgens een degelijk hulpaanbod? En hoe voorkom je dat lokale teams en organisaties zoals jeugdbescherming dicht slibben door complexe scheidingszaken?

Breng het netwerk bij elkaar

Een eerste stap om als gemeente professionals en gezinnen te ondersteunen is het bij elkaar brengen van alle instanties en professionals die betrokken zijn bij het scheidingsproces. En dan met de betrokken personen en instellingen een gezamenlijke visie ontwikkelen. Zo zijn er in een aantal jeugdregio’s regionale kenniscentra ingericht waar ouders, kinderen en hulpverleners geïnformeerd en ondersteund worden met informatie en spreekuren. Vanuit de regio Friesland en Drenthe is bijvoorbeeld het kennisplatform KEES ontwikkeld en in de regio Haaglanden het Kenniscentrum Kind en Scheiding.

Helder hulpaanbod

Vroegtijdige signalering en hulp bespaart veel leed in het gezin en hoge kosten voor de gemeente. Ook is het advies om voor een helder hulpaanbod te zorgen. Organiseer ondersteuning die past bij de situatie van het gezin. Zorg lokaal of regionaal voor duidelijkheid over het beschikbare hulpaanbod en de route die hiervoor van belang is.

Zo zijn er bij verschillende gemeenten scheidingsspreekuren voor ouders, bijvoorbeeld met een mediator en een jeugdhulpverlener. In Lelystad is een scheidingsloket ingericht, een van de aanbevelingen van het programma Scheiden zonder Schade. De gemeente Westland bundelde een heleboel informatie, zoals de hulp en de alternatieven die de gemeente biedt bij echtscheiding, van training tot zorgregisseur.

Veel gemeenten bieden overigens vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin of een lokaal team informatie over alles wat met scheiding te maken heeft. Bijvoorbeeld als het gaat om begeleiding naar de nieuwe situatie en hulp op maat bij complexe scheidingen. De Wegwijzer Kind en scheiding van het NJi maakt het ondersteunend aanbod voor gemeenten inzichtelijk.

Meer weten?

De VNG houdt gemeenten op de hoogte van het programma Scheiden zonder Schade en wat gemeenten kunnen doen om scheidende ouders en kinderen te helpen. Geef hiervoor een contactpersoon door.

Bron: Gemeente.nu