Met het initiatiefwetsvoorstel Wet registermediator (33 722) zou een wettelijke basis geschapen worden voor een register van mediators. De bedoeling was om een register te creëren, waarin uitsluitend mediators worden ingeschreven die voldoen aan specifieke eisen ten aanzien van kwaliteit en integriteit. Inschrijving in het register vereist psychologische, communicatieve en juridische competenties. Met het vertrek van indiener Van der Steur uit de kamer is dit voorstel helaas ingetrokken, evenals het initiatiefwetsvoorstel 33 723 ter bevordering van mediation. De wetsvoorstellen voorzagen immers in een dringende behoefte..

Mediaton is een vorm van geschiloplossing, waarbij een mediator partijen begeleidt om gezamenlijk tot een oplossing te komen van hun onderlinge conflict. Partijen kunnen echter alleen samen tot een goede oplossing komen, indien zij volledig worden voorgelicht over hun rechten en plichten ten aanzien van het geschil. De mediator dient ervoor te waken dat er sprake is van ‘informed consent’, ofwel overeenstemming op basis van volledige informatie. Met name in geval van echtscheiding kan mediation een goede oplossing zijn en is mediation een wijze van geschillenbeslechting die veelvuldig wordt toegepast.

Specifieke juridische kennis vereist

Voor een efficiënte en duurzame afwikkeling van een scheiding is veel specifieke juridische, fiscale en psychologische kennis onontbeerlijk. Bij veel aanbieders van scheidingsmediation ontbreekt echter deze specifieke kennis. Deze aanbieders profileren zich vaak wel expliciet als experts zodat voor de rechtzoekenden niet duidelijk is dat noodzakelijke competenties ontbreken.

Goedkoop is duurkoop

Scheidende echtelieden wenden zich regelmatig tot een mediator in de hoop op een goedkope en efficiënte wijze te scheiden, maar krijgen nadien de rekening gepresenteerd. Veel voorkomend probleem is dat de uitgangspunten voor de berekening van de alimentatie niet helder in het convenant worden geformuleerd, waardoor onbedoeld het zeer lastig en soms onmogelijk wordt om de alimentatie nadien nog te wijzigen. Ander probleem uit de praktijk is dat een ex-echtgenote jaren na de scheiding wordt geconfronteerd met een nog openstaande hypotheekschuld. De voormalige echtelijke woning is toegedeeld aan de ander, maar de levering en het ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypothecaire schuld is niet gerealiseerd. Als de woning dan door de bank executoriaal wordt verkocht, kan deze ex-echtgenote alsnog voor de gehele restschuld opdraaien. Helaas worden advocaten steeds vaker met slechte convenanten van niet juridisch gekwalificeerde mediators geconfronteerd.

Mediator is geen beschermde titel

De term ‘mediator’ is geen beschermde titel. “Mediation is een containerbegrip geworden, waaronder allerlei uiteenlopende diensten worden aangeboden, zonder dat er goed zicht is op de aangeboden kwaliteit”, aldus Van der Steur. Een kwaliteitswaarborg in de vorm van een register voor mediators heeft derhalve hoge prioriteit. Indien een wettelijk register van gekwalificeerde mediators wordt geïntroduceerd, kan voor alle rechtzoekenden duidelijk worden welke mediators kwaliteit kunnen garanderen. Uitgangspunt van de indiener van het wetsvoorstel was dat de in het register opgenomen mediators tuchtrechtelijk kunnen worden aangesproken op de geboden kwaliteit. Belangrijk aspect was voorts dat een registermediator een functioneel verschoningsrecht zou krijgen. Het recht om in een procedure niet te hoeven getuigen over hetgeen hem in de uitoefening van zijn ambt is toevertrouwd, komt thans alleen toe aan geestelijken, advocaten, notarissen en artsen. Met een wettelijke register van gekwalificeerde mediators kan het kaft van het koren gescheiden worden. Minister Van der Steur heeft bij brief van 13 juli 2015 aangegeven zelf op zo kort mogelijke termijn wetsvoorstellen inzake bevordering van mediation in te dienen. We wachten nog steeds in spanning af…..

Auteur: Tanya Kreeftenberg