Om de woningmarkt en de bouwsector te stimuleren gold in het jaar 2013 en 2014 de verhoogde vrijstelling voor de schenking van € 100.000. De vrijstelling was -ondanks het grote succes- van tijdelijke aard.
De regering rechtvaardigt het opnieuw invoeren van de verhoogde schenkingsvrijstelling voor zover de schenking betrekking heeft op een eigen woning. Per 1 januari 2017 is de schenkingsvrijstelling van € 100.000 dan ook weer van kracht. De ratio van de ‘hernieuwde’ vrijstelling is thans om -vanuit internationaal perspectief bezien- de forse eigenwoningschuld van de Nederlandse huishoudens te verminderen.

Schenkingsvrijstellingen

De Successiewet 1956 kent diverse schenkingsvrijstellingen, te weten:

• de reguliere vrijstelling van € 2.129 (cijfer 2017) aan een ieder;
• de jaarlijkse vrijstelling van ouders aan kinderen van € 5.320 (cijfer 2017); en
• de eenmalig verhoogde (bestedingsvrije) vrijstelling van ouders aan kinderen van € 25.526 (cijfer 2017). De eenmalig verhoogde vrijstelling ter grootte van € 25.526 kan aangevuld worden tot een bedrag van € 53.176 (cijfer 2017) indien het bedrag wordt aangewend voor de studie van het kind.

De (aanvullende) verhoogde vrijstelling geldt eenmalig tussen ouders en kinderen, waarbij de kinderen de leeftijd hebben van 18 tot 40 jaar.

Nieuwe regeling; inwerkingtreding schenking € 100.000

Aan voormelde schenkingsvrijstellingen is per 1 januari 2017 zonder vooraf vastgestelde datum de schenkingsvrijstelling van € 100.000 toegevoegd. Het betreft vooralsnog een permanente vrijstelling.

De schenking van € 100.000 is niet (meer) beperkt tussen schenkingen van ouders aan kinderen. De schenking kan aan iedereen worden gedaan, mits de ontvanger (ook wel de ‘begiftigde’ genoemd) tussen de 18 en 40 jaar oud is en de schenking wordt aangewend voor: • de aankoop, de verbetering of het onderhoud van de eigen woning;

• de aflossing van de eigenwoningschuld;
• de aflossing van een restschuld die ontstaan is bij de verkoop van de eigen woning; of
• de afkoop van rechten van erfpacht, opstal of beklemming.

De begiftigde mag de schenking (die zij van een en dezelfde schenker verkrijgt) onder voorwaarden gespreid over drie achtereenvolgende kalenderjaren benutten.

Overgangsrecht

Degenen die in het jaar 2015 of 2016 gebruik hebben gemaakt van de (aanvullende) verhoogde vrijstelling kunnen vanaf 1 januari 2017 nog een aanvullende schenking tot een bedrag van € 100.000 doen, zodat zij ook de volledige vrijstelling van € 100.000 hebben benut. Dit geldt echter niet voor degenen die in 2013 en 2014 een schenking hebben gehad, maar nog niet de volle € 100.000 hebben benut. Laatstgenoemden hebben hun vrijstelling al ‘verspeeld’.
Vanaf 1 januari 2019 vervalt het overgangsrecht, ofwel de “inhaalmogelijkheid”.

Aanbevelingen ten aanzien van de nieuwe regeling

Ten aanzien van de nieuwe regeling zouden de volgende aanbevelingen kunnen worden gedaan:

• vervallen leeftijdsgrens; om ook het daadwerkelijke doel van de nieuwe regeling te behalen, zou overwogen kunnen worden om de leeftijdsgrens te laten vervallen. Het is echter ook de vraag of de leeftijdsgrens niet in strijd is met de internationale regelgeving, omdat er mogelijk sprake is van leeftijdsdiscriminatie;
• periodevrijstelling; de vrijstelling van € 100.000 is een forse vrijstelling casu qua een fors bedrag. Gezien het feit dat niet iedereen over een dergelijk bedrag beschikt, kan overwogen worden om de schenkingsvrijstelling om te zetten in een ‘periodevrijstel-ling’, zodat de schenker over een langere periode uiteindelijk het bedrag van € 100.000 kan schenken.

Praktijk

De regeling zoals we die in de jaren 2013 en 2014 kende heeft de nodige vragen opgeroe-pen; de regeling was een snelle geboorte. De regeling was gaandeweg behoorlijk ingewik-keld. Wellicht dat thans een langere aanlooptijd is uitgetrokken voor de uitwerking van de nieuwe regeling. Het is echter afwachten hoe de nieuwe regeling in de praktijk uitpakt.

Auteur: Ijvonne de Jong