30 aug Scheiden zonder rechter
Scheiden bij de ambtenaar van de burgerlijke stand
Het is een mooi droombeeld om een huwelijk aan te gaan met je grote liefde, maar helaas stranden ook veel huwelijken in een echtscheiding. In 2014 eindigden volgens de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek 35.000 huwelijken in een echtscheiding. Van dit aantal zijn er in 2014 15.503 echtscheidingen zonder minderjarige kinderen. Nederland kent momenteel een echtscheidingsprocedure waarbij de tussenkomst van de rechter en de bijstand van een advocaat verplicht is. Sinds 1993 wordt er in Nederland gepleit om een echtscheidingsprocedure in te voeren zonder rechter, de zogenaamde administratieve scheiding. De wens om een administratieve echtscheiding in te voeren, blijkt nog steeds te bestaan. Op 18 december 2014 is namelijk het wetsvoorstel Scheiden zonder rechter ingediend bij de Tweede Kamer om een administratieve echtscheiding mogelijk te maken.
Het wetsvoorstel ziet op echtparen die geen minderjarige kinderen hebben waarvoor de verplichting bestaat om ingevolge art. 815 lid 2 Rv een ouderschapsplan op te stellen. Daarnaast moeten de echtgenoten het eens zijn over het feit dat zij van de echt willen scheiden. Het doel van het wetsvoorstel is om de echtscheidingsprocedure voor de voorgenoemde doelgroep goedkoper, eenvoudiger en sneller te maken.
De nieuwe taak van de de ambtenaar van de burgerlijke stand
Echtparen die voldoen aan de voorgenoemde voorwaarden kunnen na inwerkingtreding van het wetsvoorstel naar de ambtenaar van de burgerlijk stand van de woonplaats van een van de echtgenoten gaan om hun huwelijk te laten ontbinden. De gang naar de rechter blijft mogelijk, maar is niet meer verplicht.
De voorgestelde regeling
Bij de echtscheidingsprocedure bij de ambtenaar van de burgerlijke stand zijn echtparen, in tegenstelling tot het huidige echtscheidingsrecht, niet verplicht om een advocaat in de arm te nemen. Daarnaast is het niet verplicht om een echtscheidingsconvenant op te stellen. Na inwerkingtreding van het wetsvoorstel Scheiden zonder rechter hebben echtparen de vrijheid om te beslissen of en hoe ze de echtscheidingsgevolgen willen regelen. Hier is voor gekozen om de verantwoordelijkheid van de echtgenoten te stimuleren. De vraag die hierbij rijst is of echtparen daadwerkelijk in staat zijn om de consequenties van de echtscheiding te overzien zonder een juridisch deskundige.
De doelgroep
Het wetsvoorstel is slechts geschikt is voor een kleine groep echtparen in Nederland. Dit zijn de echtparen die op zowel maatschappelijk als financieel gebied gelijkwaardig zijn en daarnaast, behalve huisraad, geen gemeenschappelijke goederen hebben. Bovendien moeten de echtparen in staat zijn om zelfstandig hun echtscheiding te regelen.
De gevolgen van het wetsvoorstel
Het wetsvoorstel staat echter niet alleen open voor de voorgenoemde doelgroep voor wie het wetsvoorstel meest passend is, maar voor alle echtparen in Nederland. In het wetsvoorstel wordt uitgegaan van het feit dat iedereen in staat om zijn eigen echtscheiding te regelen. Deskundigen zijn dan ook van mening dat het wetsvoorstel een gevaar met zich meebrengt voor echtparen die om welke reden dan ook niet in staat zijn of door een overhaaste beslissing nalaten om hun echtscheiding te regelen. Voor deze groep echtparen biedt het wetsvoorstel onvoldoende bescherming met betrekking tot de echtscheidingsgevolgen. De poortwachtersfunctie van de advocaat zal namelijk door het wetsvoorstel komen te vervallen en zal er niemand meer zijn die de echtgenoten wijst op de echtscheidingsgevolgen en andere haken en ogen van de echtscheiding. Natuurlijk zijn de echtgenoten ten alle tijden vrij om juridisch advies in te winnen bij een juridisch deskundige omtrent hun echtscheiding. Echter is de kans reëel dat na inwerkingtreding van het wetsvoorstel echtparen ervoor kiezen om wegens besparing van tijd en geld te kiezen voor een echtscheidingsprocedure bij de ambtenaar van de burgerlijke stand en een bezoekje bij een juridisch deskundige over te slaan.
Goedkoop is duurkoop
De vraag is of het doel van het wetsvoorstel om de echtscheidingsprocedure goedkoper, sneller en eenvoudiger te maken hiermee niet voorbij wordt geschoten. Door het gemakkelijker maken om te scheiden, worden de echtscheidingsgevolgen niet overzichtelijker. Echtparen zullen alleen maar meer geneigd zijn om haastiger en onbesuisd te scheiden. Op deze manier worden de problemen verschoven naar de toekomst. Indien de echtgenoten na de echtscheiding tegen problemen aanlopen, dienen zij deze alsnog aan de rechter voor te leggen met de hulp van een advocaat. Dit zal de ex- echtgenoten uiteindelijk meer geld en tijd kosten. Misschien is het toch maar verstandig om in alle gevallen vooraf een bezoekje te brengen aan een juridisch deskundige!
De stand van zaken
Het wetsvoorstel is momenteel in behandeling bij de Tweede Kamer.
Auteurs: Soumaya Kerroum & Hans Kurvers